Filmforum

Spring
Moorhead & Benson zijn snel mijn favoriete Amerikaanse regisseurs aan het worden. Spring maakten ze tussen The Endless en Resolution in en is in veel opzichten subtieler. De film lijkt in eerste instantie een Amerikaan in Europa vehikel te worden, al weet de hoofdpersoon wanneer hij een uitdagende Italiaanse ontmoet meteen de cliché-scenario's op te ratelen die daarmee effectief buitenspel worden gezet. Veel spanning zit niet in het mysterie achter deze vrouw, de insteek is veel existentialistischer. Heel prettig natuurlijk geacteerd (al eerder een specialiteit van beide heren) en een intelligent verhaal op niveau zonder te verzanden in overbodige complexiteit.

op de lijst. :-)

Us
'What are you people?' Peele openbaarde zichzelf als toptalent met de meesterlijke satirische genrefuck Get Out. Kan hij dat nogmaals? Met Us kruipt hij voorzichtig terug de tunnel in. Spelend met de ultieme angst. De tussenstaat van het leven en de dood van ieder mens. We zien een gezinnetje aan de wandel op een Fellini-achtige jaren tachtig kermis, en dan een snelle cut naar een moderne auto in de bossen (nu al een Peele trademark). Ook de passagiers keren terug naar het begin. 'Got a cassette player and everything.' De mater familias wordt intussen gekweld door un-heim. Het niveau heeft dan wat van een fijne serie, zeg, Atlanta. Een eerste twist zet te sluizen open, en bovendien stroomt Peele op zijn eigen terrein naar buiten. Nu lijkt de film ineens een real life Haneke-versie van Coraline. Sardonische voodoo strikes met een dubbelspel. En hoe! Luniz tegen lunatics. De familie moet vechten voor zichzelf, apart en samen. (En onder meer tegen witte zuiplappen). De details zijn raak, opgesloten in een spelletjeskast schemert op de achtergrond Who's Who. Het is in de horrorlijn van spannend, spannender, spannendst dat de film gaandeweg gewoontjes wordt. De teksten zijn voorspelbaar net als de tweede twist. "Gelukkig" proef ik nog steeds de persoonlijke woede die erachter steekt. Van acteurs en auteur. 'It's us.'

Knife+Heart
Een queer neo-giallo met Vanessa Paradis als gay porn director die al haar talents een voor een afgeslacht ziet worden door uiteraard een gemaskerde gek. Leuk is dat het een giallo is zonder puur pastiche te worden. Muziek van M83 ook. Grappig dat de film tijdens de aftiteling gewoon doorgaat.

Climax
'Tu lui montre.' Jezelf slaan is een ding dit dansjaar. Toevallig deze maand een trits balletvoorstellingen gezien, en ze deden het allemaal. Ook Gaspar Noe slaat de hand eraan, met een intense dansfilm. Belangrijker: wie is de grootste selfkicker uit de filmgeschiedenis? Godard uiteraard. En ook hij 'doet mee'. Noe bewijst zich een logische opvolger. Het begint allemaal met een einde, hoe ha postmodern, en daarna zien we minutenlange interviews op televisie. Naast het scherm liggen de videobanden opgestapeld. Ik noteerde Posession en Suspiria, en had een wijze hand van kiezen. ' Climax combineert beide, met tussentitels, en de dansjes van Daft Punk videoclip als bonus. Choreografisch zit alles tot in de puntjes fijn fout in elkaar. Noe brengt zijn eigen flawless Russian Ark-flow mee. En verder gebeurt er, lekker recalcitrant, relatief weinig. It's like watching people having a party (sommige mensen zijn dat gewend!). Muurbloempjes barsten open (un cul ou un chat?) onder instigatie van een Denis Lavant-achtige wildebras. Na het sof(te) van zijn mislukte seksfilm pakt Noe nu weer goed door. Terug op niveau, daar waar niemand meer weet wat boven of onder is, de camera boven-al. Een stilistisch toppertje (met een breezer ananas erdoorheen) Maar een echte climax? Zoiets had Godard nóóit gedaan. 'Ils sont tous fous ici.'

Donbass
'Dat is de derde tv-crew deze week.' Loznitsa heeft de smaak te pakken. Altijd al geïnteresseerd in (mislukte) revoluties, geeft hij de Donbass ervan langs. Filmen wordt dan een militaire operatie, een ogenblikkelijke, verschrikkelijke verwarring. In het het separatistenland rond Donjetsk voelt alles vreemd, vreemder, befremd. Soms lijkt de film daardoor op de Tsjechische satires van Milos Forman, maar het Nieuw-Russische leven is vettiger en nog naarder. Communisten + nieuwe media is... een ontploffing van absurditeiten. Hoe harder Loznitsa tekeergaat hoe beter WF Hermans de film zou gaan vinden. De sfeer heeft immers ook wat weg van de Tranen der Acacia's ('de tranen der augurken'?), met overal cynische sjacheraars en sjofele checkpoints, die van de tussenstaat tussen oorlog en vrede profiteren. Het Trans-Sinisterie zit vol Russische huurlingen en hun (nep)Russische troostvrouwen. 'Waarom zit je hier in dit hol?' Het moge duidelijk zijn dat Loznitsa aan de kant van het Westen ('de fascisten') staat. Dat levert soms effectbejag op, want alles gaat hier in overdrive. Het sentiment, de woede en zelfs de flauwe humor. Zijn eerdere films leken ook beter geacteerd. Toch fascineert het staatje spelen urenlang. Het is een toeterstoet van waanzin die blijft ontsporen. Farce of geweld? Lach of ik BUK. 'Goed gedaan. Je papieren zijn in orde.'

Dirty God
'One noisy little fucker, ain't you.' Voor de verandering heeft de geweldexplosie in deze arthouse-film al voor de start plaatsgevonden. Het scenario begint na het einde, net als het lijden van een jonge vrouw. Een ex heeft in groot-Londen zuur in haar gezicht gegooid. Het grime-departement overtreft zichzelf, dacht ik. Helaas, het slachtoffer is echt. Dat maakt het des te knapper (of filosofisch juist begrijpelijker?) dat Dirty God nergens exploitatief doet over deze wonden, hoeveel naakt de film ook toont. Voor Vikky Knight horen die wonden erbij, en haar karakter leert hetzelfde. Sacha Polak regisseert haar debutante met vaste hand. Ook dat is knap. Society is all about looks, dat maakt het voor de jonge vrouw nog lastiger. Ze vlucht in seksualiteit, porno en webcamseks. Hoewel de overcompensatie inzichtelijk is, begint de Polak van Hemel mij wel weer te ergeren. Haar seksbeleving is niet de mijne. Ik leidde mezelf af met politiek-correct gepeins. Wordt hier de slechte Afro 'opgeheven' door de goeie? En waarom heelt alleen de Man? Allemaal bijgedachten die er niet toe doen, maar voor mij wel bewijzen dat Dirty God het boeiendste conflict uit het script vergeet uiteindelijk net teveel in het niemandsland van een sociale huurwoningflat laat hangen. Moeder en dochter. In tweevoud. 'Once today's done, you can just move on.'

niemandsland VOOR een sociale huurwoning etc.

Terminator: Dark Fate
Een franchise waar ik allang klaar mee was sinds de vermakelijk pessimistische deconstructie van T3. Maar goed, ik heb ook een sociaal leven en William Gibson was positief (Miller gaat hierna een gooi doen naar Neuromancer) dus in een VUE-theater gemaakt voor zulke films dit tigste deel ondergaan. En het is zowaar een zeer vermakelijke donkere politieke allegorie, voor Amerikaanse begrippen zeer links. Het begin met digitaal verjongde personages is redelijk WTF? en dan gaat de actie opeens verder in Mexico. De opmaat voor een fijne eerste helft. Op een gegeven moment had ik het weer gehad met de achtervolgingen en je weet hoe alles ongeveer afloopt en wie wel en niet overleeft. Typisch, de toekomst is in beweging en zorgt voor een frisse wind en toch zit de narratieve structuur van die films totaal vast.

Paradise Hills
K-12 by Melanie Martinez
Girly stuff, de eerste deed aan de tweede denken terwijl ik nog niet gezien had. Die laatste viel wat tegen, toch lastig om een stel muziekvideo's als full feature aan elkaar te rijgen. Maar boomers rejoice, een full concept album met bijbehorende film strookt niet echt met wat jullie verwachten van de millennials en later, niet waar? Bijzondere production values weer in een tijd dat er steen en been geklaagd wordt over de inkomsten in de muziekbiz. Paradise Hills is vooral visueel zeer aantrekkelijk met oogverblindende set designs.

Stuber
Stu de Uberdriver wordt ingehuurd door een overijverige cop. Stu wordt wat stoerder, cop leert van gevoelens enzo. Erg cliché dus met af een toe een grap die goed is voor een glimlach.

Top Boy S01
Een soort Engelse The Wire hoewel wat minder systematisch in het behandelen van verschillende onderwerpen. Wel een realistisch beeld van de libi op straat van corner boy tot de big fish in een letterlijk moordende concurrentiestrijd in de arme wijken van Londen. Serieus drama en social commentary wordt gekoppeld aan toch ook gewoon keispannende badassery.

voor Amerikaanse begrippen zeer links.

ah vandaar dat ie flopte.

Girly stuff, de eerste deed aan de tweede denken terwijl ik nog niet gezien had.

ghehehe. xD

Minding the Gap
'This is why we are not allowed to go anywhere.' Gebroken levens en gebroken skateboarden. Hoe pijnlijk het ook wordt allemaal, op een board is zelfs een parkeerplaats in Rockford, Illinois architectonisch prachtig. (En klimaatneutraal bruikbaar). De schnaussy ambient zet het allemaal lekker gritty aan, met dito beelden. Het nooit veranderende Amerika, urban weids. Drie Fourth of July-vrienden drinken Buds. Een witte leider, het zwart stijlicoon en de gele bedachtzame. Bing Liu observeert zijn matties. Zo'n personage zat ook in Mi90s, waar alle details kloppen (zo blijkt uit deze docu). Voor de kern daarentegen, moet je hier zijn. A man needs a maid, and a hobby. Skateboarden is voor deze drie jongelui jarenlang de ontsnapping aan gezinsellende geweest. Bing durft dat onder ogen te komen. De film gaat in wezen helemaal niet over skateboarden. Dat is slechts de dekmantel, voor een hele hoop shizzle. 'I don't like emotions.' Illinois is net Michigan in arbeidersdesolaatheid. De mannen hoppen van American Job naar drankje, en worden maar niet gelukkig. 'I am 50/50 about it.' Zelfs zonder Bings skate-shots uit het verleden wordt het hier glashelder. Het is de achtergrond die je maakt. Raciaal, financieel, en, eh, 'parenteel'. Het zijn Apted lessen die nimmer kapot gaan. Hoe hard je er ook op springt. 'We don't have a ladder.'

In Fabric
'The wife's got a thing about caves.' Strickland komt harder dan ooit met die giallo-tingel. Rode schoentjes of een rode jurk, voor een Peeping Tom maakt dat niks uit, aan beiden is het heerlijk verlekkeren. In Fabric valt in twee duidelijk gescheiden delen uiteen, maar blijft net als de jurk waar het om draait een prachtstuk. Eerst zien we een gebroken gezin. Het wordt tijd voor moeder om uit te gaan, checking nearly all the men. 'What else do I do every evening?' Voordat dat segment creepy wordt heeft het nog wat grappigs. Zoals de zevenjarige Ludo over 'zwarte komedie' dacht: een komedie met zwarte mensen. 'I don't normally wear this kind of thing.' Met de entree van (en in) Uw Vertrouwde Winkel beginnen de motieven te lopen. Haar in velerlei vormen, fallische geldbuizen en sappen. De jurk wordt een Van Warmerdamse prop (uit broek). Colour: artery. Strickland ruilt moeder en zoon in voor vader en dochter in een kruisstelling, met schurende naden op de juiste, duistere plekken. Langzaam wordt duidelijk dat de ijzig coherente verfremdungsthriller ook een rake kapitalismekritiek bevat. De muziek van Cavern of Anti-Matter (weder-helft van Stereolab) maakt het af. Dit is Stricklands beste. Fluwelen foutloosheid, op de lelijk beletterde aftiteling na dan. Als zoiets al opvalt! 'Pay us for your items, and return to your houses.'

Roman Holiday
Classic natuurlijk. Zo'n film die je stad voor altijd verandert en tig keer is nagedaan. Lekker onschuldig en probeert er niet meer van te maken. Prima einde, Gregory Peck was natuurlijk ook te oud voor haar.

awww :-)

High Flying Bird
'You care all the way or you don't care at all.' Het communistische systeem boeit altijd. Zeker in haar merkwaardigste variant, de topsport in (en van) het land der opperkapitalisten. Steven Soderbergh ontleed (met iPhone!) een spelersstaking gehouden om aan deze feodale staat te ontsnappen. Het wordt zo een basketbalfilm zonder basketbal. Een zeer toepasselijke hegeliaanse zelf-opheffing. Jerry Maguire is erbij, in de vorm van een Afro-Amerikaanse spelersagent. Hij probeert 'the nay sayers and the hate swayers' al babbelend onder controle te krijgen. Het merendeel van de tijd heeft High Flying Bird daardoor wat weg van een moeizaam toneelstuk, met hopen moeilijke woorden en moeilijkdoenerij. Desalniettemin waardeer ik de guts (voor een Netflix-prent). De main cast is zwart, en ik begon al aan The Wire te denken voordat Sonja Sohn verschijnt (hier opnieuw lesbisch). Ook Atlanta's Zazie Beets doet mee. De tv-serie mash-up is compleet met Kyle MacLachlan. Hij is na een half uur de eerste blanke die spreekt. 'Im the last person you want to be trapped in an elevator with.' Aan het einde verschijnt Dr. Jackson om het punt te maken. De les die rest lijkt me net iets teveel op Adam Smith (maar hoe anders een commie systeem breken?). Als iedereen voor zichzelf opkomt, is iedereen beter af. 'Why set it up, if it's not gonna last forever.'

The Apartment
Proto-Mad Men kritiek op conformisme in USA corp. Ergens wat vergezocht (kunnen die gasten niet gewoon naar een motel?) maar lekker aan de deprimerende kant wat licht clowneske gedrag van Lemmon eigenlijk alleen maar triester maakt. MacLaine heeft kort haar en is dus streetwise maar ook naïef. Rare film dus, vaak kritisch voor zijn tijd maar tegelijkertijd in bepaalde aspecten ouderwets. Ik vroeg me toch af of het gesuggereerde tragische einde eigenlijk het oorspronkelijke idee was.

Beats
Ik twijfelde even of ik wel moest toegeven aan deze jaren '90 nostalgie. Blij dat ik het heb gedaan. Het verhaal is op zich je standaard Schotse uitzichtloosheid over twee vrienden die dreigen uit elkaar te groeien. Mooi in zwart-wit gefilmd. JD Twitch verzorgde de authentieke platenkeuze en dat valt tijdens de centrale ravescène allemaal op zijn plek. N-Joi! C'hantel! Het moment dat 'Spastik' van Plastikman opkomt. Precies zoals het was. Maar helemaal knap is hoe de ecstasy-ervaring wordt verbeeld door een langzaam opkomende brij van beelden in de VHS-stijl van die tijd. Respect. Mooie Schotse koppen en accenten doen de rest zodat ik wat mindere kanten makkelijk door de vingers zie.

Top Boy s01/s02
Ik ben per ongeluk begonnen met s03 en ze nu achterstevoren bekeken. Geen groot probleem. Interessant verschil in vibe tussen s01 voor Channel Four en s03 voor Netflix, toont het gevaar aan van de bijna monopolypositie (al wordt die ms binnenkort vervangen door Disney). Als je de muziek van Brian Eno en bijv. Fuck Buttons in serie 1 versus de harde trap die je in de derde serie bedenkt kun wel invoelen wat ik bedoel. Niet dat s03 slecht is, de hele cycle is geweldig. Het toont haarfijn aan hoe The roads iedereen met elkaar verbinden, met voor wat hoort wat. En hoe de slechte keuzes van de daders (die ook niet uit de lucht komen vallen zonder iets te willen verexcuseren, maar je kan socio-enomische oorzaken maar ook toxic masculinity niet uitvlakken) ook alle mensen om hen heen op allerlei manieren hun shit inzuigen, of je nu wil of niet. Tanya Hoogwerf indachtig met haar eclatante nonsense over dat "allochtone" criminelen het op die arme "autochtonen" hebben voorzien.

Luz
Door de vettige synthesizersounds en het analoge filmgevoel denk je in eerste instantie met een giallo/slasher-pastiche te maken te gaan krijgen, maar dit is een possession die ik moeilijk met andere films in dat genre, of any genre, kan vergelijken. Je raakt als kijker wel de draad kwijt tussen heden en verleden, werkelijkheid en fantasie, maar net als de beperkte middelen werkt dat hier sterk in het voordeel. Een mysterieuze en onheilspellende sfeer die je goed de staat van de bezetene laat invoelen.

ik doe een Cabaret Voltairetje: nag nag nag.

If Beale Street Could Talk
'Unbow your head sister.' Een verrassend gevaarlijke ervaring. De woede der Afro-Amerikanen begint thuis op de bank te wennen, te slijten. Erger nog, te ergeren. If Beale Street doet alles fout, behalve het ambachtelijke. Het is een mooi kleurpaletje geworden (zoals we thuis zeiden bij een goed bord warm eten). De cinematograaf kadert kundig en de soulslijpers-selectie klinkt top notch. De voorspelbaar binnengehengelde emoties willen echter niet meer overkomen. Wie de serie When They See Us te drammerig vond, kan beter wegblijven. Deze jeukt veel meer. Dat begint al met de voice-over, die nogal bestudeerd klinkt, en bovendien partijdig babbelt zonder zelf persoonlijk te worden. Wel weet de dame de gedachten van de witman. Nee, subtiel wordt de film nooit. In vibe nadert het Sirkiaanse soap-opera. Daar verschijnt de onvermijdelijke politie-agent, met zijn racisme, en The Man stopt The Black Man weer in de cel. I know, it happened (en happens). En ik weet, het is shit (om het opzichtige woordmotief ook zelf te gebruiken). Alleen ik werd murw gebeukt door al het geklaag en het cynisme. Dat kan nooit zo bedoeld zijn. Het scenario schuurt slechts in een enkele scene, richting einde. Dan wordt minderbeelde + minderbedeelde een hartverscheurende en uiveringwekkende synthese van doorgewerkte pijn. 'Do you think I came here to make you suffer?'

Midsommar
'How's the sister situation?' De sfeer van onpasselijkheid zit er met een klap in. Een zus die maar niet terugbelt, de horror van het eigen hoofd dat gaat malen. Verbeeld ik het me, of is hier echt wat aan de hand? Het intrinsieke ongemak wordt gekruist met een moeizame liefdesrelatie. Een vriendin neemt nogal veel ruimte in, dus haar kerel wil weg. Hij moet echter blijven, nu van inbeelding geen sprake blijkt. Dit zijn een handvol zinnetjes voor tien minuten film. En hoe ironisch, het zijn veruit de spannendste en diepgaande van de film. Zodra de vriendengroep (inclusief het stelletje) in Zweden beland, worden ze platgeslagen poppetjes in een bekend spel. Het Europese Volkstheater voert een formalistische Wicker Man op. Ik vond 'm eigenlijk nog niet traag genoeg, want arthouse schrapt ook iedere expositie. Hier wordt hint na hint gedropt. Iedereen weet wat er in het heidense 'Hellsling'land gaat gebeuren met 'Christian Hughes' (get it, Get Out!). Er valt vooral te grinniken om het postmoderne gedoe rond een 'thesis'. Ik zat te duimen voor wat Regeydas-achtig lenzenwerk, maar het blijft bij de onvermijdelijke naaktheid, die wel voor lollig lullige WTF-momenten zorgt, inclusief Medulla-gezang, met de beruchte tekstflard 'laat me naaien'. Dit keer geen bijtjes, maar vooral bloemetjes in een nihilistisch ritueel. 'I think I ate one of her pubic hairs.'

Blinded by the Light
'I'm just living in a dump like this.' Beatles-songs laat ik (ook) in de bios aan me voorbijgaan, maar voor The Boss blijft het zwak bestaan. Dit 'waargebeurde' verhaal toont twee 'Paki's' uit Luton, die de dorpse darkness overleven dankzij hun cassettebandjes-held. Terwijl iedereen voor de Pet Shop Boys gaat – 'synths are the future!' – zweren zij bij het houthakkershemd. Deze setup had op een schmaltzy aubade kunnen uitlopen, maar het is de immigrantenthematiek die de film 'real' houdt. Men treft hier, naast liefde voor massafenomeen Bruce, ook een bak vol minderhedenkennis aan. 'Pakistani do not go to parties', denkt de jonge held, totdat zijn zusje hem van 'daytimers' vertelt. Hun 'Prem'-achtige vader heeft de foute oneliners. 'If you want to succeed, look for the Jews in your class.' (Nog een wonder dat zoonlief Bob Dylan of Leonard Cohen niet ontdekt). Bruce's emo teen angst voldoet echter prima. Zo moet goede popmuziek zijn. Springsteen als Goethe – uien snijden met een zonnebril op. Mij vielen muzikaal ditmaal de seksueel pompende basslines op. Langzaamaan verdwijnt de muziekfantasie en gaan de teksten in overdrive. Het toonbeeld van assimilatie kan doen wat ie wil. De trouwstoet voor zusje wordt toch onderbroken door een Den Bosche toeterdemo. Dan is het nog belangrijker om de familie bijeen te houden. Vader en Zonen eindigt met zelfinzicht en tranen, een outsider looking in. 'We've got to get out while we're young.'

Western Stars
Met pa uit(eraard).

The Man with the Golden Arm
Ik zit dus een beetje klassiekers in de DVD-collectie van mijn ouders te grasduinen. Deze wilde ik al jaren zien, de eerste serieuze drugsfilm als ik me niet vergis. Met Frankie! Heerlijke acteur toch, lekker losjes, het charisma doet de helft van het werk. Mooiste moment wanneer hij realiseert dat hij zijn auditie als big band drummer aan het verknallen is en gewoon wegloopt. Moet destijds superduister zijn geweest maar er komt er geen naald in beeld. De bad guys en Frankie's vrouw in rolstoel zijn ook aan de potsierlijke kant en bepaalde plotwendingen had ik ook mijn twijfels bij (waarom een meesterkaarter dwingen om maar door te gaan terwijl hij zijn fix nodig heeft?) Frankie komt er uiteindelijk toch nog genadig van af mede dankzij de hulp van La Novak, misschien toch een kleine knieval aan de fans van The Voice die de daarna gebruikelijk geworden OD/amputatie/zelfmoord waarschijnlijk niet hadden getrokken.

Ik zit dus een beetje klassiekers in de DVD-collectie van mijn ouders te grasduinen.

mensen met smaak! Is er nog meer van Preminger? Bunny Lake is Missing is ook fijn.

Mmm, ik zal eens kijken. Mijn vader houdt ook erg van Franse komedies waar ik niet meteen enthousiast van wordt.

Nieuwe decennium gloort, lijstjes overload dreigt. Dus die van de 10 favoriete films van 2010 - 2019 heb ik alvast gelanceerd. Nou maar hopen dat Parasite niet te goed is. ;)

Nice, maak ff een Letterboxdlijstje dat ik ze makkelijk op de watchlist kan zetten. 😉

Juha
Aki Kaurismäki, dus Kati Outinen, dus goed. Deze keer een "stomme" film wat toch altijd weer even wennen is. Droogkloterige Finse humor zal er wel voor gezorgd hebben dat een enkel geluid ineens wel te horen is (een scheerapparaat bijvoorbeeld).

藪の中の黒猫 (Kuroneko)
Eindelijk (stond al heul lang op de watchlist), stelt niet teleur. Zeer atmosferische ghost story met bamboestaken, rook en natuurlijk een zwarte kat (pouring some liquor 4 Stimpy). Erg mooi en gestileerd, zoals we van Japanners wel gewend zijn.

Nice, maak ff een Letterboxdlijstje dat ik ze makkelijk op de watchlist kan zetten.

:) Zal ik tzt even doen ja.

oh tof!

ik doe 'r 50 bij de Subs. niet teveel overlap, dus meer om te noteren ;-) (5 zo snel kijkend uit OMC lijst, lees 'm vanmiddag) In mijn lijst eigenlijk te weinig Aziatische films naar mijn zin, blijkbaar uit die hoek toch vooral classics gekeken. Van Hong bijvoorbeeld, ik kon dan toch niet kiezen welke er van zijn schtick nou echt bovenuit springt. En Mother van Bong bleek dan weer 2009....

anyway:

https://subjectivisten.nl/de-beste-films-uit-de-jaren-10/

Ray & Liz
'My bastard mouth's burning here.' Letterlijk uitzichtloze armoede in een Brits heuvelland, waar zelfs de berglift naar een nieuw dal leidt. De mensen hebben eten, maar geen toekomst. Richard Bilingham kent deze wereld op zijn duimpje. De regisseur en fotograaf komt er vandaan. Hij opteert voor veel natuurlijk licht, en het neorealisme van een vierkante aspect ratio. (Altijd meer 'echt' dan widescreen, iemand moet daar eens over theoretiseren.) Het zijn weliswaar voor de hand liggende keuzes, ze werken er 'echter' niet minder om. Het bruine behang en de vitrage kennen we van Lynne Ramsay's kitchen sink en Bilingham heeft ook haar magische niveau snel te pakken. In de raamvertelling drinkt Ray fles na fles 'homemade brew', hem geleverd door J(ezus) Mascis. Lange flashbacks voeren terug naar zijn huwelijk met Liz, en het leven dat de twee simpele zielen leidden. De beperkingen zijn overal. Het eten is al ranzig voor het eruit komt. Toch wordt het hameren der ellende nooit teveel. Daarvoor benadert Bilingham zijn menselijke beestenboel met genoeg tsjechoviaanse weemoed, en de personages hun beesten met teveel wolkeriaanse liefde (inclusief sadisme.) Ambiente geintjes en armesloebersmuziek ('pass the dutchie') doen de rest. Van mij had het wel tweeënhalf uur mogen duren. Zeldzaam. 'What does God think about all this, eh?'

Capharnaüm
'Speel je de grote man?' Een Libanees straatratje en een baby, ja, dat wordt zielig natuurlijk. In de traditie van alle kruimeltjes rent ie van hot naar her. Thuis heerst ellende en verwaarlozing (bruggetje!) en buiten is het niet veel beter. In zijn wijk van de metropool lijkt het eerder een Gazaans vluchtelingenkamp. De film begint 'chique' in de rechtbank, waar de held een zaak tegen zijn ouders heeft aangespannen. Dit past bij het imagologische beeld dat ik van Libanezen heb: grote (en goede) praters. Wijselijk ligt het merendeel van de film op straat. Deze pijn moet fysiek uitgewrongen worden. In een bizar detail kookt het gezin 'sokkensap', schone was met Tramadol. Het zijn scenes die de kracht van het Japanse Nobody Knows naderen. Meestal is Capharnaüm een stuk melodramatischer. De gebaren zijn groots, net als de gevechten. Halverwege volgt een vreemd piekmoment als 'Freek de Jonge' zijn entree maakt als Kakkerlakman. De film heeft diens 'Florida Project' nodig om een broodnodig absurdisme te behouden. 'Deze man is Armeens, je moet 'm niet letterlijk nemen.' Met nieuwe vrienden vindt de jonge held nieuwe 'oplossingen' en – uiteraard – een skateboard. Het scenario beslist (en besluit) droog juridisch, zelfs malthusiaans. Niet de staat of het systeem krijgt de schuld, maar zij die fokken als konijnen. 'Zelfs een ketchupfles heeft een naam.'

anyway

Wow, hing er iets in de lucht? :)Ik heb nog een 1 film per regisseur in de top-10 gedaan, want o.a. Asako I & II wordt steeds beter in mijn herinnering. :)

Letterboxd lijstje is aangemaakt.

ah Letterboxd zegt meteen netjes 7/10. Another Earth is de vreemdste omissie (als in niet gezien). Achter Happy Hour en 0.5 moet ik nog altijd aan.

Ik precies de helft.

Cold Case Hammarskjöld
''This is history, and it's only seven minutes old.' Ik luisterde laatst de podcast El Tarangu, een schimmenverhaal over een uit de dood opgestane Spaanse wielrenner. Dergelijke mysteries lenen zich goed voor detective-docu's. Tegelijkertijd bekruipt me een gevoel van tijdverspilling. Als het niet waar is, gaan uren aan een hoax verloren, en als het wel waar is, blijkt die vaak 'onbenaderbaar'. Immers, hoe groter het mysterie, hoe groter de belangen van het grootkapitaal. Het mooie aan Cold Case Hammarskjöld is dat de Deense regisseur Mads Brügger zich welbewust is van deze valkuil, er continu mee speelt. Als een soort Renzo Martens reist hij naar Afrika om de dood van de VN SG te onderzoeken. Bepakt met dikke sigaren hult hij zich in het spierwit, net als de Grote Verdachte achter het 'vliegtuigongeluk'. Zijn bevindingen dicteert Brügger bewust ongemakkelijk en unwoke aan zwarte secretaresses. Op zoek naar 'die antwoord', belandt Brügger bij Afrikaner paramilitairen, en de onvermijdelijke Belgische huurlingen. Van Reybroucks prachtige geschiedenisboek Congo, comes to mind. Een Act of Killing wordt de docu nimmer, daarvoor zegt Burger te vaak zelf (spottend) dat het 'heel interessant' is. De Conrad slotnoot (nod) mag er wel zijn. Elderly white liver-spotted men. Zij runnen en ruinen de wereld. 'What was supposed to be solved in the first place?'

기생충
Dan toch Parasite, alweer een zeer late release van een Aziatische Palme d'Or-winnaar. Ook weer een film die in dezelfde vijver vist als de vorige winnaar, Shoplifters, een familie, of beter dit keer twee families, die de limieten van het kapitalisme verkennen. Als parabel over het kapitalisme eigenlijk redelijk voor de hand liggend, maar dit is Korea, dus Noord-Korea komt ook onvermijdelijk om de hoek kijken. Hoe dan ook, als filmervaring (uitstekend geacteerd en gefilmd) twee uur een heerlijke onderdompeling in een soort Hitchcockiaanse wereld met typisch Koreaanse geweldsclimax (kort en pijnlijk).

ah benieuwd! Goed dat Bong terug op het Koreaanse pad is, sowieso.

Wild Rose
'Don't waste your life behind that guitar.' Deze Britse Twangfilm barst van de goede bedoelingen en wringende levenslessen. Helaas blinkt de verpakking glad en smetteloos. Een paradox die eigenlijk wel bij het country-genre past. De Amerikaanse voorliefde voor plastic maakt van outlaws uitjes voor linedancers. Een Schotse nobody's wife kent de Grande Ole Opry van haar 'dependance' in Glasgow. Vers uit de bajes moet ze haar innerlijke boze kind (haar Beth Hart) leren intomen. Tijdens het echte leven prevaleren de kids en niet de gedroomde carrière. Ik gaf mezelf een schouderklopje, want vermoedde al ver voor de meta-grappen dat hoofdrolspeelster Jessie Buckley recht uit The Voice dit scenario is komen binnenwandelen. Buckley ziet eruit alsof ze het leven kent, maar kon haar oprechte talent pas laten opbloeien via de showbiz-omweg. De weg naar de top loopt ook voor haar personage via bourdieuske connecties. Een rijke werkgeefster fungeert als 'magical negro', zo goed (en zo fout) als het gaat. Het schrijnendste dilemma blijft de thuissituatie. Moeders kunnen het simpelweg nooit goed (genoeg) doen. Jonge mama's niet, en grannies al helemaal niet. 'Once you got kids it's a little bit different.' Enkel tegels en scenario-fantasie lossen deze klemzetting op. En dan zit je nog altijd met de bak reserveplaten! 'Right, that's me away.'

Another Day in Life
'There are no facts here.' Cold Case Angola. Na de Deen en zijn Dag, volgt deze animatie-docu, een Pool op zoek naar 'Farrusco'. Dat levert, moet ik ietwat bitter toegeven, de gebruikelijke (en dus dezelfde) taferelen op. Zuid-Afrikaanse huurlingen en de CIA met enkel diamonds in their eyes. Tijdens het midden van de jaren zeventig fungeerde Angela als 'the new cold war chessboard'. De mens doet weer zijn mensending, en splitst zich binair, en iedereen hakt elkaar de kop in, met hulp van de Grote Ander. De Pool beweert slechts verslag te willen doen, maar kiest al snel partij voor de MPLA. Embedded reporting nieuwe stijl, is vallen voor de coole Che's en Checita's. Begrijpelijk, maar evenwichtig informatief wordt de docu er niet van. Sterker nog, soms lijkt het een MPLA-promofilm, zonder dat wij ooit te horen krijgen dat die lui inmiddels veertig jaar falend aan de macht zijn. De film werkt het best in het geweldssurrealisme. Het Apocalypse Now-gevoel van de failed state met een geflipte generaal (een Portugese overloper nog wel) ergens in Nergensland. De animatie wordt slim gecombineerd met echte beelden van nu. De stoere lui van toen zien hun communistendroom van massa en macht in rook opgaan. Een elegie voor een verscheurd land, met helden als vlaggen op een modderschuit. 'I lost peace forever, right here on this road.'

Another Day of Life heet ie trouwens :o

Hache s01
Spaanse gangstershit. Dame met geldproblemen wordt "eigendom" van de top boy in de heroïne, die haar naam ook maar gelijk afkort naar "H" (de titel) en brandmerkt haar met een "M" (van zijn naam), maar de serie draait om wie nu precies wie playt, of wie nu wie nodig heeft.

Hustlers
Nachtclubdanseressen zijn hun bazen zat en starten hun eigen hossel en gaan voor de upper echelons van Wall Street. Dat finessen gaat niet altijd even netjes. Geen straf om naar te kijken, geinige cameo's van Cardi B en Lizzo, maar uiteindelijk toch te sentimenteel.

Patrick
Uitstekende Italiaanse horror waarin comateuze Patrick middels psychokinese nog wel het een en ander weet te bewerkstelligen, behalve echte liefde natuurlijk.

The Big Sleep
Dat werd tijd inderdaad. Zo'n film waar ik lange tijd van dacht dat ik hem al had gezien, zo invloedrijk is hij. Zoals wel vaker met film noir ben ik binnen een half dol gedraaid door alle namen, maar goed het spervuur aan klassieke oneliners houd je bij de les. En de vrouwen natuurlijk. Pfff, Bacal vanzelfsprekend maar ook de leukste boekenverkoopster aller tijden. Ja, dat waren nog eens tijden.

binnen een half uur, natuurlijk.

H&M

maar niet De Patrick dus nog, MB ;-)

The Big Sleep is met de entree in die tropische kassentuin toch? Extreem onbegrijpelijke film, maar ja, tres cool.

The Farewell
'Jouw brein is bijzonder sterk.' Leugens om bestwil werken in alle talen. Een New Yorkse van Chinese origine ondervindt het, in deze Goodbye Lenin-variant. Haar 'nai nai' is ziek, maar mag van niets weten. De uitgevlogen expat-familie arrangeert als bezoekexcuus een huwelijk. Helaas, niet van het hoofdpersonage, dat zou de tragikomedie ongetwijfeld spannender, en zeker 'leninistischer' hebben gemaakt. Tussen-inzicht: dat de oude bes niet meer in Mao hoeft te geloven, maar in haar eigen blijvende bestaan, bewijst voor mij wel dat China richting Westers individualisme is opgeschoven. Over dit soort stereotyperingen discussiëren de 'bruiloftsgasten' schranzend. Er treedt al snel een paradoxaal dubbeleffect op. Enerzijds lijkt de film didactisch van aard, en toch weer met die Oosterse levenslessen te willen strooien. Anderzijds heeft de (wel degelijk aanwezige) humor iets van een (niet-aanwezige) oester. Alsof alleen de incrowd de luim werkelijk op waarde kan schatten. Het levert een imagologische fusion op. Het beeld van China, van ons, en van zichzelf, door de ogen van een halve ander. De diepte van de exil wounds bereikt men echter te laat (en vooral veel te voorzichtig). Wanneer de familie die je ooit achterliet, overlijdt, is de laatste band met je thuis uit het verleden voorgoed verleden tijd. 'Het zijn gewoon kwaadaardige schaduwen.'

Amazing Grace
'My soul looks back in wonder.' De laatste tijd zit mijn muziekplezier weer in de lift. Dat geldt vooral voor muziek van vroeger, cratedigging for the win. Oftewel, De ouderdom slaat toe, en hoe! Heb al een reggae project klaarstaan voor volgend jaar, maar wie weet kan gospel er ook nog bij. Nou ja... Deze film mag als een enkelvoudig intens shot fungeren. Aretha Franklin gaf in een Zuid-Californische kerk een 'viering', en Sydney Pollack filmde. Door technische problemen bleven de beelden liggen, maar aan Aretha heeft dat niet gelegen. 'She can sing anything.' Elke noot wordt door de First Lady of Soul scherp aangesneden, en luid uitgedragen. Ondertussen rommelen de cameralui met hun immobiele apparatuur, scherp stillen wil ze niet lukken. Het lijkt soms een homevideo. Over de muziek dus. Door het gehoest tussen de nummers vermoedde ik dat Aretha een typische topprestatie levert, vlak voor de ziekte staat het lichaam in opperste alert-modus. De kerkgangers doen even extatisch mee. Zelfs Mick Jagger komt het 'in situ' ondergaan, daar waar deze praise-songs toch het beste werken. Emotioneel wordt het vooral als pa Franklin verschijnt. Hij fungeert samen met 'mother Ward' als de getuige van Aretha's bruiloft met God. Zij geeft voor Hem alles. Hypnotiserend, zelfs haar handgeklap krijgt grandioos de Geest. 'There is a land...'

雪之丞変化
Mooie en vreemde film uit 1963. De Engelse titel Actor's Revenge vat het prima samen. Een kabuki-acteur, gespecialiseerd in vrouwenrollen, ziet tijdens een optreden drie mannen die 20 jaar eerder zijn ouders tot zelfmoorden dreven. Tijd voor wraak. Als een volwaardige method-acteur blijft deze Yukinojo vervolgens als vrouw rondlopen (geen idee of dat gebruikelijk was) wat natuurlijk wat fijne hints naar lesbische liefde oplevert als de dochter van een van de mannen verliefd op de acteur wordt. Bij vlagen heel eigenzinnig gefilmd, met een zeer ongebruikelijke reductie van van objecten of personages die omgeven worden door duisternis. Heel artificiële film ook dankzij de studiolandschappen en de vreemde muziekmix waar jazz wordt afgewisseld met sentimentele filmmuziek. Ik werd een beetje dolgedraaid door alle personages en hun motieven en als klap op de vuurpijl speelt de hoofdpersoon ook nog een ander personage, waarvan ik lange tijd twijfelde of hij niet gewoon dezelfde was die op stripachtige wijze even snel van identiteit verwisselde.

なき森で叫べ
Sion Sono met een ネットフリックス Originalu, wie had dat ooit gedacht? Helaas heb ik mijn tax bereikt met de beste man. The Forest of Love is zoiets als een samenvatting van zijn oeuvre: bevallige tienermeisjes in schooluniform die eigenlijk heel decadent zijn, geflipte ouders, seriemoordenaars, seks, geweld, HEEL VEEL GESCHREEUW!!!!! En dat tweeënhalf uur lang. Mijn aandacht verslapte halverwege en ik schrok echt toen ik er achterkwam dat ik nog een uur te gaan had terwijl ik al op het laatste kwartier hoopte. Die man moet echt leren knippen in zijn films. Toch wel een paar goede grappen en mooie shots en een van de hoofdpersonen is heerlijk irritant als een soort Japanse versie van Nigel Farage. Twist was ook wel aardig maar kon me allang niet meer schelen. Eigenlijk heel voorspelbaar als provocatie, "Willen jullie Sono op Netflix, dan krijgen jullie Sono!"

Ernie & Joe
Het begint met een bekend beeld, man (zwart natuurlijk) met schroevendraaier wordt voor de zekerheid maar neergeschoten door opgefokte agenten. Deze documentaire laat echter zien hoe het anders kan, of moet. Van alle tijd die wordt besteed aan schietles kan je makkelijk wat afsnoepen om wat over psychologie te leren. Veel "verwarde mannen" zijn in eerste instantie vooral een gevaar voor zichzelf maar door agenten die gelijk militaire strategieën uitstippelen en pistolen/tasers trekken escaleert de boel gelijk uit de hand. Probeer niet de hardassed cop uit te hangen maar geef aan dat je ook bang bent, praat, toon je menselijke kant. Zo simpel eigenlijk, zo betoogt het duo uit de titel. En hun gelijk wordt bewezen, belangrijk in deze tijd van "verwarde mannen" … maar ja, die lopen al op straat omdat we een regering hebben die sws liever monnie stackt dan eens investeren in een gezonde samenleving.

Norsemen s01
Over vikingen en Scandinavië heb je veel vooroordelen, die hier op komische wijze door elkaar worden gehusseld, de vikingen hebben hier een levendige overlegcultuur over hun plunderingen. Praten over gevoelens enzo, "gefeminiseerd" zoals de romantici zouden zeggen. Het zou zomaar realistischer kunnen zijn dan die conservatieven denken.

belangrijk in deze tijd van "verwarde mannen" … maar ja, die lopen al op straat omdat we een regering hebben die sws liever monnie stackt dan eens investeren in een gezonde samenleving.

so true. Mannen die terroristische aanslagen plegen, domineren wekenlang het nieuws, maar als er een verwarde man voor de Hudson Bay wat doet, moffelen we het snel weg, ook al is zo'n aanslag allicht makkelijker te voorkomen.

Varda par Agnes
'C'était une expérience très, très particuliere.' Bejaarden mogen in herhaling vallen. De knuffeloma van de Franse cinema overleed dit voorjaar. Via deze docu keek ze nog een keer terug op haar werk, zoals haar films dat al twintig jaar leken te doen (maar ook toen was ze bejaard, dus mocht het). Kunst is enkel nog reflectie, zei Hegel... Varda fungeert hier als inleider bij haar eigen werk, vanuit theaterzalen waar groepen geïnteresseerden aan haar lippen hangen. De chouchou roept 'extrait!' en dan volgt er weer een duik. Zoals de titel suggereert gaat het met name over de (technische) kant van haar werk. Terwijl dit, achteraf bezien, de laatste kans is geweest voor een werkelijk nieuwe reflectie. Die op haar eigen, naderende dood. Ik vraag me af het paars dat ze draagt een bedoelde rouw-hint is. Vara's werkwijze kenmerkt zich alle decennia door haar liefdevolle blik. Het verlangen naar fictie in docu en omgekeerd. Ook wanneer Agnes museale hipster wordt, blijft ze echt en nep combineren, liberté et salte. Het leven heeft een fantasie-frame nodig, liefst zelf geknutseld. De vraag blijft of er nieuwe liefhebbers bijkomen door deze docu. Beter noteer ik zelf nog wat Varda's op mijn kijklijstje. Mur Murs bijvoorbeeld. De deconstructie van een documenteur is nu voltooid, en kan opnieuw beginnen. Spiegeling na spiegeling. 'Je sens mieux les choses.'

Sueño en Otro Idioma
'Ze hebben elkaar vijftig jaar niet gesproken.' Fijn en zinnig linguïstisch sprookje uit magisch-realistisch Mexico. Veldwerken blijkt terecht: zuipen, regen en conflicten. Een universidad-medewerker met een Peter Sagan-grijns trekt naar de jungle om de laatste sprekers van een inheemse taal te interviewen. Helaas, de twee Overgeblevenen hebben mot. Hoe menselijk. Heel veel verder dan 'Chupa is hallo', komt de onderzoeker daardoor lange tijd niet, al weet hij wel een kleindochter te (be)grijpen. Op dat moment lijdt de film aan wat dichter bij de natuur-clichés, die tegelijkertijd (paradoxalerwijs) omslaan naar dichter bij Waren de Goden Kosmonauten-taferelen. Zodra de pijn toeneemt, begint de wrange film zelf te leven. De kleindochter is meer geïnteresseerd in het leren van Engels. Daar krijgt taal een concrete vorm, als grote verbinder en verdeler. (Sterk gelieerd aan geld). Want taal symboliseert uitertaard ook klasse. Het scenario zet het allemaal parabellisch eenvoudig in een onderzoeksschema. Wanneer de bovenaardse magie terugkeert, werkt die als een noodzakelijke gum. De lijntjes verdwijnen. Liefde overstijgt alle talen, zelfs zij die verdwenen zijn, en onherroepelijk nog moeten verdwijnen. Wat zei Wittgenstein ook alweer? Wovon man nicht sprechen kann, darüber muss man schweigen. 'Ze noemen het De Betovering.'

Once upon a Time in Hollywood
'My booze don't need no buddy.' Er deden meer verhalen over deze film de ronde, dan erin verteld worden. Vijftig jaar na de Manson family murders komt Tarantino met zijn versie. Dat belooft waanzin, denk AFTh's Schervengericht in Hollywood. In werkelijkheid is het vooral wachten en babbelen. Het niveau blijkt dat van de Coens-ode aan dezelfde droomwerkplek, waarvan ik de titel allang vergeten ben. Liefdevol en warm (wie zou er ook in zijn eigen nest pissen?), veel te melden is er echter niet. Tarantino leeft zich uit met wat imaginaire cinema (The Fourteen Fists of McCluskey!) en DiCaprio doet zijn best als tv-westernheld op retour. Ergens schemert in zijn treurige jet en set-leven wel een goede film, bijvoorbeeld met een jonge, gritty medespeelster. Maar ja, de Manson murders moesten ook nog worden opgezet. Mag dat nog wel trouwens, een film over Polanski als slachtoffer? Als Tarantino iets echt gewaagds wilde doen, dan had ie de relatie tussen pseudocowboy DiCaprio en diens louche stuntman Brad Pitt uit moeten diepen. Ik deed mijn best de homoseksuele subtekst erin te lezen, maar veel hints volgen er niet. 'With the new wife I just can't afford you anymore.' De uren kabbelen easy breezy voorbij, zonder werkelijk boeiende scenes, soms zelfs flirtend met saaiheid. Er was eens een film over een film zonder fut. 'That's not verbatim.'

De relatie tussen de boys had inderdaad meer in gezeten, deze was echter wel bevredigend:
https://www.instagram.com/p/B5d_q0on8xY

haha! ja de hond was een hoogtepunt. En vooral dat voer. :o

Le Prénom
Acceptabele Franse komedie, alhoewel, men gaat er vrij hard in tijdens een etentje tussen familie en bekenden na een "gewoon een grapje, man"-moment. Begint met zo'n Jeunetachtige introductie vol verwijzingen en toevalligheden waar ik achteraf van dacht dat hij overbodig was. Maar goed. Prima Frans theatraal acteerwerk met de hysterische versnelling altijd binnen handbereik. Prima vermaak, onsympathieke personages, beetje ongeloofwaardig maar dat hoort een beetje bij dit soort verhalen met moraal.

http://www.upl.co/uploads/Vivresavie1576419328.jpg

Once upon a Time… in Hollywood
Best vermakelijk hoor, maar 2 uur en 40 minuten? De actiescene die je als "beloning" krijgt aan het eind is me bij vlagen echt te gortig. Toch ook wel de nodige leuke momenten al had er ook meer in gezeten qua Italiaanse cinema mimicry. Wel komisch hier en daar en goed geacteerd en mooi gemaakt.

Anna And The Apocalypse
Een zombiekerstmusical. Het kon erger allemaal maar ook beter. Sowieso korter.

eens! (ouatih)

wow Anna Karnina haalde teletekst 101 niet eens :o

Nuestro Tiempo
'Waarom zo verlegen?' De gewone mens gaat vreemd, de intellectueel gaat vreemd en praat er uren over. Zo ook Regeydas, die hier zelf de hoofdrol speelt. En ja, het is ook zijn echte-genote (regisseur Natalia Lopez) die met hem on screen een relatiecrisis beleeft. Ceylan's Climates ging hen voor. Het Mexicaanse (buiten)klimaat speelt op de cowboy-ranch zijn ruige rol. Slagregens, en modderbaden. Alles gefilmd in natuurlijk licht, zodat de kijker net zo weinig overzicht heeft, als de personages over hun leven. Jammer genoeg ontbreken de lenzen van Post Tenebras Lux. In wezen gaat Regeydas hier zelfs betrekkelijk traditioneel te werk. In onderwerp, en in het Europese arthouse-ritme van peilen en afpellen. Denk: Bergman en Antonioni. Communiceren helpt niet bij kapotte liefdes, en daar verandert een webcam niets aan (net zo min als een old skool Sade-fantasie dat doet). Met het verstrijken der uren slaat de Regeydas-touch alsnog geniepig toe. Het eindeloos filmen van nergens toe leidende wegen. Een autoraampje gaat open, en ongefilterd stroomt de pijn binnen. Er klinkt goedgekozen muziek van oude, even ingewikkelde proggers (King Crimson, Genesis). De liefde blijkt van een kierkegardiaanse kutheid. Het paar kan lullen wat ze willen, het helpt niet. Een zeer volwassen cock en bull story. 'Waarom zou ik dingen in jouw woorden zeggen?'

wow Anna Karnina haalde teletekst 101 niet eens :o

Barbaren! Op de Twittert-tijdlijn was het in ieder geval groot nieuws. Tumblr heeft ook een rouwperiode van een maand afgekondigd.

Ik heb volgens mij geen films met Anna gezien, ms eens wat aan doen.